A village with mountains in the background.

ILULIAQ projekti

Silap pissusaata allanngoriartornera mingutsitsinerlu, ingammik plastikkimik, umiarsuit mingutsitsineri kiisalu imikoorneq, issittumi inoqarfinni inuit peqqissusaannut pinngortitamilu ataqatiginnernut annertuumik ulorianartorsiortitsivoq.

ILULIAQ projektip nunap inoqqaavi sumiiffinnilu najugaqartut suleqatigalugit ajornartorsiutit tamakku iliuuseqarfigivai.

2024-imiit 2026-ip tungaanut, Europap Issittortaani sumiiffinni pingasuni: Kalaallit Nunaat, Island kiisalu Svaldbardimi mingutsitsinerit taakkulu pinngortitami ataqatigiinnerni sunniutaat ilisimatusarfiginiarpavut.

Inuiaqatigiinnik suleqateqarluta nutaaliornikkut, mingutsitsinermut silallu pissusaata allanngoriartorneranut unammillernermi patajaallisaanissamut pilersaarutissanik, taassumalu saniatigut mingutsitsinerup aqunneqarnissaata annertusarnissaanut innersuussuteqarluta.

Sumiiffimmi innuttaasut ilagalugit unammilligassat annertuut aaqqiivigalugit

Issittumi nunami, sinerissami imarpissuarmilu pinngortitami ataqatigiinnerit amerlasuutigut paasiuminaatsumillu sunniuteqartumik silap pissusaata allanngoriartorneranit inuillu iliuusaannit sunnerneqarput. Sermersuit nunallu qeriuaannartup aakkiartorneri, inuillu iliuuseqaraluttuinnarneri ilutigalugit, mingutsitsinerit pilersarput, soorlu plastikkit, savimernit oqimaatsut kiisalu akuutissat ulorianartut, immami uumassuseqatigiit kiisalu sumiiffinni inuit peqqissusaannik ulorianartorsiortitsillutik.

EU-p Mingutsitsinngilluinnarnissamut Anguniagaata angunissaanut, mingutsitsinerit silallu pissusaata allanngoriartornerata sunneeqatigiinneri paasiuminaatsut taakkulu Issittumi inuiaqatigiinnut pinngortitamilu ataqatigiinnernut sunniutaat itinerusumik paasaqarfigisariaqarpavut.

ILULIAQ projektimi, pinngortitamik inuiaqatigiinnillu ilisimatusarnerit nunap inoqqaavi sumiiffinnilu ilisimasat akulerutissavavut. Ileqqorissaartumik, tamatigoortumik kiisalu suiaassutsinik ataqqinnittumik suliaqarumaarpugut sumiiffinni sunniutit, navianartut inuiaqatigiillu sunneruminarsinnaasut misissorlugit. Peqqissuseq Ataasiusoq (One Health) suleriaaserissavarput, inuit, uumasut, naasut kiisalu nerisareqatigiit tamagiit peqqissusaannik akuersisoq.

 

Pingaarnertut anguniakkavut qanorlu taakku angunissaat

Issittumi mingutsitsinerit sunniuteqaatasa pakkersimaarnissaat anguniakkatta pingaarnersaraat. Ukiuni tulliuttuni pingasuni, mingutsitsinerit soorlu plastikki, umiarsuit mingutserineri, imikoorneq savimernillu oqimaatsut, aallaavii, soorpiarneri agguataarsimanerilu misissorniarpavut, pisuusaartitsinerit, ungasianiit uuttortaanerit nakkutiginninnerillu atorlugit. Projektip tigussaasortaani soorlu immami eqqakkanik ilisarinninnissamut toqqaannattumik atortorissaarutinik dronit, silassorissuusiaq (AI) kiisalu sumiiffimmi najugallit ilisimasaat atorlugit nalunaarsuinerit.

Inuit erlaviisa arrorsaanikkut peqqissusaannut plastikkit tappiorannartut, plastikit takussaasut kiisalu mingutsitsinerit arrorsinnaanngitsut (POP-it) sunniutai ulorianartut nalilersussavavut. Immami pinngortitami ataqatigiinnerni mingutsitsinerit sunniuteqaataat nalilersussavavuttaaq.

Inuiaqatigiit susassaqartullu suleqatigalugit mingutsitsinernut nakkutiginninnernik, pakkersimaarinninnernik kiisalu tulluarsariaatsinut periutsinik kiisalu mingutsitsinerup aqunneqarnissaanut, aaliangiisartut assigiinngitsuni inissisimasut, iliuusissaannut innersuussutinik inerisaaqatigissavagut.

Suleqatigisat

Projektit suleqatigisat Attaveqarfiillu

Projektit suleqatigisat, kiisalu attaveqarfiit allat susassaqartullu, issittumi imartatta, sineriattalu inuiaqatigiinnittalu illersornissaanut anguniakkatsinnut suliniuteqartut uummaarissumik suleqatigissavavut.

  • ILLUQ
  • ArcSolution
  • EU Polar Cluster
  • EU Mission Restore our Ocean and Waters
  • BlueMissionAA

Nutaarsiassaatitsinnik pisartagaqalerit projektillu ingerlaarneranut malinnaaqataalerlutit.

lmallugu

Ilisimatusarnermi Ataqatigiissaarisoq (Scientific Coordinator)

Prof. Thora Herrmann
University of Oulu
thora.herrmann@oulu.fi

Projektimi Aqutsisoq (Project Manager)

Dr Élise Lépy
University of Oulu
elise.lepy@oulu.fi

Attaveqarnermut (Communication)

Marika Ahonen
Kaskas
marika.ahonen@kaskas.fi

Innovative Community Engagement for Building Effective Resilience and Arctic Ocean Pollution-control Governance in the Context of Climate Change

ICEBERG has received funding from the European Union's Horizon Europe Research and innovation funding programme under grant agreement No 101135130

Tatigeqatigiinnermut politikki